Projecten

Ilperveld / Omhoog met het veen

Het hoofddoel van het onderzoeksproject ‘Omhoog met het Veen’ was een veenvormende veenmosvegetatie te ontwikkelen op voormalige landbouwgrond, om daarmee de ecosysteemfuncties van ‘levende’ venen te herstellen (koolstofvastlegging, biodiversiteit, waterberging). Hernieuwde veengroei kan de eeuwenlange bodemdaling als gevolg van agrarisch gebruik stoppen. De bodem kan zelfs weer omhoog komen, waarbij bovendien broeikasgas uit de atmosfeer vastgelegd wordt. Onderzocht wordt hoe dit herstel op grote schaal kan worden toegepast.

Het onderzoek naar veengroei op voormalig veenweidegrasland is gestart in het Ilperveld, door het te vernatten en actief in te zetten op nieuwe veenvorming door veenmossen. Uit het onderzoek blijkt dat het inderdaad mogelijk is om op een voormalige landbouwbodem - die veraard is en rijk is aan fosfor - een dichte veenmosvegetatie te ontwikkelen. Deze moslaag functioneert weer als een spons, waarin bijzondere laagveensoorten zich hebben gevestigd, zoals ronde zonnedauw, moerasviooltje, zomprus en blauwe knoop.

De partners van het project ‘Omhoog in het veen’ zijn: Provincie Noord-Holland, Landschap Noord-Holland, Radboud Universiteit Nijmegen, Onderzoekcentrum B-WARE.

De resultaten van ‘Omhoog in het veen’ worden al gebruikt voor een volgend project: het Innovatieprogramma Veen. Hiermee proberen agrarische natuurvereniging Water, Land & Dijken en Landschap Noord-Holland de bodemdaling in het veenweidegebied tegen te gaan. Maar nu op veel grotere schaal.

Maatregelen

  • Oppervlakkig verwijderen van grasvegetatie en bovenste bodemlaag (10-15 cm)
  • Verhoging waterstand tot enkele centimeters onder maaiveld
  • Uitstrooien veenmosstekjes (verzameld op donorlocatie, geklepeld en in een dunne laag opgebracht)
  • Isoleren van boezemwater (regenwaterbuffer) om schoon water te hebben voor aanvoer naar de veenmospercelen
  • Het gebied is door dammen verdeeld in drie compartimenten: watervak (flexibel peil), veenmosvak (vast peil) en hoogwatersloot die in verbinding staat met de boezem om te veel aan water uit te slaan.

Effecten

  • Van bodemdaling naar bodemstijging
  • Koolstofvastlegging en stoppen van methaanuitstoot
  • Herstel biodiversiteit van veenmosrietland
  • Onderzoek herstel veengroei bij huidige stikstofdepositie
  • Praktijkervaring innovatief en duurzaam beheer in de veenweiden.

Overige informatie: